9 lutego rusza 67. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie. To jedna z najważniejszych na świecie imprez filmowych, która odbywa się nieprzerwanie od 1951 roku. Zanim rozpoczniemy naszą relację z tegorocznego Berlinale, oto kilka faktów, które przybliżą wam to wydarzenie.

Niedźwiedź

Na codzień zamieszkuje herb Berlina, a na czas festiwalu dosłownie opanowuje stolicę Niemiec. Jest na każdym plakacie, w metrze, na ulicach, w gazetach, internecie. Jego złota odmiana jest główną nagrodą w berlińskim konkursie dla najlepszego filmu. Oprócz tego ma srebrnych braci – ci trafiają m.in. w ręce scenarzystów, reżyserów, aktorki i aktora. W ubiegłym roku otrzymał go Tomasz Wasilewski za scenariusz do Zjednoczonych Stanów Miłości, a dwa lata temu – Małgorzata Szumowska za reżyserię filmu Ciało. Na liście laureatów z Polski są także Roman Polański (Pisarz widmo), Andrzej Wajda (Wielki Tydzień, Tatarak), Zbigniew Preisner, Krzysztof Kieślowski (Trzy kolory: Biały), Wojciech Marczewski (Dreszcze), Barbara Grabowska (aktorka, Gorączka), Jerzy Kawalerowicz (Śmierć prezydenta) i Jadwiga Barańska (aktorka, Noce i dnie).

Ciekawostka: statuetka Złotego i Srebrnego Niedźwiedzia oparta jest na dziełach niemieckiej rzeźbiarki Renée Sintenis. Od początku trwania festiwalu nagrody powstają w tradycyjnej niemieckiej odlewni Noack.

Jury

Międzynarodowe, zróżnicowane, nieprzewidywalne. Od 1956 roku to oni kształtują to, jak postrzega się berlińską imprezę, bardzo często nazywaną polityczną lub społeczną. W wielu wypadkach artystyczne kino o odpowiednim przesłaniem zgarnia najważniejsze nagrody. Tak było choćby w ubiegłym roku, kiedy główny laur trafił do dokumentu Fuocoammare. Ogień na morzu, opowiadającym o fali emigrantów próbujących przedostać się do Europy.

W tym roku przewodniczącym Jury jest Paul Verhoeven, holenderski reżyser, który choć kilka dekad spędził w Hollywood, powrócił ostatnimi laty do korzeni. Twórca takich filmów jak RoboCop, Pamięć absolutna, Nagi instynkt i Elle na pewno zadba o ciekawy i nietuzinkowy werdykt.

Zobacz również: Elle - recenzja filmu Paula Verhoevena

Obok niego w Jury zasiadają: Dora Bouchoucha Fourati – tunezyjska producentka, Olafur Eliasson – islandzki artysta, Maggie Gyllenhaal – amerykańska aktorka, Julia Jentsch – niemiecka aktorka, Diego Luna – meksykański aktor i reżyser, Wang Quan'an – chiński reżyser i scenarzysta.

Oprócz jury konkursu międzynarodowego są również pozostałe gremia, który wyłonią najlepszy krótki metraż, filmy z sekcji Generation, Pierwszy Film Pełnometrażowy oraz Oryginalny Dokument. Nie możemy zapomnieć też o nagrodach FIPRESCI, Jury Ekumenicznym, Teddy dla najlepszego filmu queerowego oraz kilku nagrodach publiczności.

Ciekawostka: w 1970 roku jedyny raz w historii nie przyznano żadnych nagród. Jury odwołało konkurs ze względu na kontrowersyjny film o.k. niemieckiego reżysera Michaela Verhoevena (nijak niespokrewniony z Paulem), który startował w wyścigu o Złotego Niedźwiedzia.

Konkurs

Osiemnaście filmów powalczy w tym roku o statuetkę Złotego Niedźwiedzia, w tym, o czym pisaliśmy już wcześniej – Pokot Agnieszki Holland.

Zobacz również: Berlinale 2017 - ogłoszono listę filmów walczących o Złotego Niedźwiedzia. Wśród nich Pokot Agnieszki Holland

Powraca zdobywca głównej nagrody na Berlinale za Pozycję dziecka Rumun Călin Peter Netzer, kultowy Koreańczyk Hong Sangsoo (Teraz dobrze, wtedy źle), Brytyjka Sally Potter (Orlando), Niemiec Volker Schlöndorff (Blaszany bębenek) oraz Fin Aki Kaurismäki (Leningrad Cowboys jadą do Ameryki) i Izraelczyk pracujący w Hollywood Oren Moverman (Brudny glina). Choć brak bardzo spektakularnych nazwisk i tytułów, selekcja i tak wygląda znakomicie.

Oto pełna lista filmów konkursowych:

Ana, mon amour, reż. Călin Peter Netzer (Rumunia / Niemcy / Francja)

Bamui haebyun-eoseo honja (On the Beach at Night Alone), reż. Hong Sangsoo (Korea Południowa)

Beuys, reż Andres Veiel (Niemcy) - dokument

Colo, reż. Teresa Villaverde (Portugalia / Francja)

The Dinner, reż. Oren Moverman (USA)

Django, reż. Etienne Comar (Francja) – debiut

Félicité, reż. Alain Gomis (Francja / Senegal / Belgia / Niemcy / Liban)

Hao ji le (Have a Nice Day), reż. Liu Jian (Chiny) – amimacja

Helle Nächte (Bright Nights), reż. Thomas Arslan (Niemcy / Norwegia)

Joaquim, reż. Marcelo Gomes (Brazylia / Portugalia)

Mr. Long, reż. Sabu (Japonia / Hong Kong, Chiny / Tajwan / Niemcy)

The Party, reż. Sally Potter (Wielka Brytania)

Pokot (Spoor), reż. Agnieszka Holland (Polska / Niemcy / Czechy / Szwecja / Słowacja)

Return to Montauk, reż. Volker Schlöndorff (Francja / Niemcy / Irlandia)

Teströl és lélekröl (On Body and Soul), reż. Ildikó Enyedi (Węgry)

Toivon tuolla puolen (The Other Side of Hope), reż. Aki Kaurismäki (Finlandia / Niemcy)

Una mujer fantástica (A Fantastic Woman), reż. Sebastián Lelio (Chile / USA / Niemcy / Hiszpania)

Wilde Maus (Wild Mouse), reż. Josef Hader (Austria) – debiut

Ciekawostka: w latach 1952-55 zdobywcę Złotego Niedźwiedzia wyłaniały głosy publiczności.

Market

Zarówno T2: Trainspottting Danny'ego Boyla i Logan Jamesa Mangolda z Hugh Jackmanem zostaną pokazane poza konkursem. To dwa największe tytuły tegorocznej imprezy, co nie znaczy, że najważniejsze. Jak zdołałem się nie raz przekonać, prawdziwe perełki często znajdują się w najmniej oczekiwanych sekcjach. Przy większej ilości czasu można pokusić się o eksperymentowanie, ale i tak prawie czterysta tytułów z całego świata przyprawia o zawrót głowy.

Zobacz również: T2: Trainspotting - przedpremierowa recenzja kontynuacji kultowego filmu

Warto jednak wspomnień, że Berlinale to nie tylko powstałe już filmy. Spotkania branży filmowej pod szyldami European Film Market, Co-Production Market, Berlinale Talents oraz World Cinema Found należą do największych w Europie. Tutaj powstają umowy pomiędzy producentami z różnych krajów, tutaj szuka się najciekawszych projektów, pieniędzy na ukończenie produkcji, a także spotyka profesjonalistów z całego świata. Panele dyskusyjne, prezentacje i konferencje to tylko wierzchołek góry. Pewnym jest to, że w Berlinie krystalizował się będzie program filmowy wielu krajów Europy na kilka najbliższych lat.

Ciekawostka: w ubiegłym roku podczas festiwalu zaprezentowano publiczności 395 filmów. W sumie na seanse udało się ponad pół miliona widzów.

Polska

Pokot Agnieszki Holland to nie jedyny polski akcent w programie tegorocznej imprezy.

W konkursowej selekcji filmów krótkometrażowych znalazł się Miss Holocaust Michaliny Musielak. W sekcji Generation 14plus Królewicz Olch Kuby Czekaja, w Forum Expanded Serce miłości – wersja reżyserska Łukasza Rondudy z Jackiem Poniedziałkiem oraz Rudzienko Sharon Lockhart (polsko-amerykańska koprodukcja). Wśród innych filmów produkowanych przez Polskę znalazły się Hostages (Panorama Special), Maria Curie (LOLA at Berlinale), Zwierzęta w reżyserii Grega Zglińskiego (Forum) oraz The Trial: The State of Russia vs Oleg Sentsov (Berlinale Special). Wśród retrospektywy zobaczymy polskie dzieła science fiction sprzed lat: Na srebrnym globie Andrzeja Żuławskiego, O-bi, o-ba: Koniec cywilizacji Piotra Szulkina i Test pilota Pirxa Marka Piestraka.

Wspaniałym wyróżnieniem dla polskich organizacji filmowych jest udział polskiej przedstawicielki w jednym z konkursowych jury. Aneta Ozorek, która zasiądzie w międzynarodowym jury Generation kplus, jest na co dzień selekcjonerką warszawskiego Kina w Trampkach, festiwalu filmowego dla dzieci i młodzieży.

W przygotowanym przez Films Commision Poland katalogu znaleźć można imponującą listę osób i instytucji, które reprezentować będą nasz kraj w Berlinie. Miejmy nadzieję, że polskie stoisko będzie miejscem wielu owocnych spotkań, których wynikiem będą jeszcze lepsze filmowe wrażenia dla nas – widzów.

Ciekawostka: jedynego jak do tej pory Złotego Niedźwiedzia w Berlinie dla Polski otrzymał Andrzej Wajda. W 2006 roku uhonorowano go tą nagrodą za całokształt twórczości. Na zwycięzcę konkursu głównego musimy jeszcze poczekać.

Berlinale 2017 potrwa od 9 do 19 lutego.

Ilustracja wprowadzenia: materiały prasowe