Mundialowa gorączka trwa w najlepsze, jednak przerwy między kolejnymi meczami i inne momenty trzeba czymś wypełnić. Wtedy z pomocą (jeśli akurat mamy chwilę wolnego czasu) może  przyjść lektura, żeby nie wybijać się z futbolowego nastroju, piłkarska. Na tej półce trzeba jednak mocno uważać, książek piłkarskich jest bowiem mnóstwo, ale duża część z nich nie ma do zaoferowania wiele więcej, niż głośne nazwisko mające ją sprzedać. Takich jednak nie uświadczycie w tym rankingu, w którym przedstawiam swój top - najlepsze książki o piłce nożnej. Temat podejmują w różnej formie, ale wyróżnia je niewątpliwie wysoka jakość. A jeśli przerwy między meczami chcecie spędzać przed ekranem, sprawdźcie również nasze rankingi filmowe:

TOP 15 – Najlepsze filmy o piłce nożnej

TOP 20 – Najlepsze filmy na mundial!

---

Najlepsze książki o piłce nożnej!

10. Anonimowy Piłkarz Futbol obnażony. Szpieg w szatni Premier League

Ranking przedstawiający najlepsze książki o piłce nożnej zaczynamy tytułem, który odsłoni nam nieco kulis najbogatszej i według wielu najlepszej ligi piłkarskiej na świecie (dobra, ostatnie wyniki na arenie międzynarodowej tego nie potwierdzają, ale atrakcyjności Premier League to wcale nie umniejsza). Książka, której autorem jest... ktoś. Ktoś, kto na angielskich boiskach zjadł zęby, ale nie przyzna się Wam, kim jest, aby móc powiedzieć i ujawnić więcej. Choć na Wyspach swego czasu bardzo starano się tego autora zdemaskować, do tej pory się nie udało. A z tym więcej, to też chyba nie do końca prawda, bo my też mamy swój swojski Futbol obnażony. A pod nim autor jest jak najbardziej podpisany. O tym nieco później...

---

9. Przemysław Rudzki Futbol i cała reszta

Obecny redaktor naczelny Przeglądu Sportowego zabiera nas w sentymentalną podróż do lat 80. (chociaż ja, jako ostatnie pokolenie boisk stworzonych z okolicznych trzepaków też się w niej odnalazłem). Grupka młodych chłopaków bezgranicznie zakochanych w piłce, idole z dzieciństwa, pierwsze prymitywne konsolki, albumy, karty, magazyny i skróty meczów na VHS. Tu jest to wszystko, doprawione całkiem ciekawą historyjką o dorastaniu. Potężna dawka nostalgii spisana przez jedno z najlepszych piór w polskim dziennikarstwie sportowym. Nic tylko czytać.

---

8. Arkadiusz Onyszko, Izabela Koprowiak F*cking Polak. Nowe życie

Na rynku mamy setki jak nie tysiące biografii piłkarzy. Gdyby jednak efekt wydawania każdej z nich był taki jak w tym przypadku, po zielonych boiskach nie miałby kto biegać. Arkadiusz Onyszko, polski bramkarz po wydaniu tego tytułu w Danii został bowiem zwolniony z klubu w trybie natychmiastowym. Co tu dużo mówić, mnóstwo w niej kontrowersji, ale też portret bardzo charakternego i charyzmatycznego człowieka, którego życiorys dopełnia ciężka choroba i Nowe życie po niej. W polskiej biografii sportowej pozycja obowiązkowa.

---

7. James Bannon Ja, kibic

Widzieliście kiedyś ranking najlepszych filmów o tematyce piłkarskiej bez Hooligans w ścisłej czołówce? Ja też nie, dlatego, gdy robię ten, muszę mieć swoje Hooligans w wersji papierowej. A takowym jest Ja, kibic (tak, polskie wydawnictwo w tłumaczeniu tytułu skorzystało na popularności innej znakomitej książki sportowej, o której nieco później). Dwóch policjantów wkraczających w szeregi kibiców londyńskiego Millwall. Mnóstwo materiału zza kulis meczów oraz ciekawi bohaterowie, którzy często muszą wybierać między prawem, a lojalnością z braćmi po szalu tworzą świetną i wciągającą lekturę.

---

6. Krzysztof Stanowski, Grzegorz Szamotulski Szamo

Przy Futbolu Obnażonym pisałem, iż jego autor nie ujawnił się, aby móc powiedzieć dużo więcej. Tutaj mamy tytuł, który przeczy tym słowom, polski Futbol obnażony czyli Szamo, książkę opatrzoną podtytułem Wszystko co wiedziałbyś o piłce nożnej, gdyby Cię nie oszukiwano. Nie jest to stricte biografia, a raczej szeroki zbiór anegdot opowiadanych przez człowieka, który wiele w piłce widział i przeżył. Największym atutem książki jest niewątpliwie jej humor. Jest to tytuł naprawdę zabawny, świetnie łączący swojskość i egzotyczność kariery piłkarskiej jej bohatera. Jedyna wada to fakt, jak szybko dociera się do ostatnich stron.

---

5. Harry Redknapp Autobiografia. Zawsze pod kontrolą

Książek mocno osadzonych w piłce angielskiej jest mnóstwo, jednak jeśli naprawdę ją kochasz, to właśnie ta powinna być jedną z najważniejszych pozycji. Na Wyspach bowiem trudno znaleźć człowieka, który widział w ich piłce więcej, niż bohater tego tytułu. Harry Redknapp, któremu w tym roku stuknie 35 lat (!) w trenerce na brytyjskich boiskach (no, z krótką przerwą na reprezentację Jordanii, która w sumie też jest bardzo ciekawym epizodem, jednak o nim w tej książce nie poczyta, wyszła za wcześnie). Widział i wygrał dużo i na wielu poziomach angielskiego futbolu. Ostatni z typowo angielskich menedżerów, a przy okazji kawał inteligentnego i sympatycznego gościa, który zaprasza na podróż przez swoją biografię. Zapnijcie pasy!

---

4. George Best, Roy Collins George Best. Najlepszy. Autobiografia

Co sądzisz o Johannie Cryuffie? Wybitny piłkarz Lepszy od Ciebie? Żartujesz, prawda? Założyłem mu siatkę przy pierwszej możliwej sposobności. To prawdziwa historia spotkania dwóch legend piłki. Dwóch, z których tylko jeden był tym najlepszym, niepowtarzalnym. Nie było w historii piłki drugiej osoby, którą tak dobrze definiowałoby samo nazwisko. Był najlepszy, nie tylko na boisku, ale także w łóżku, klubach, barach i pubach. Nie przeszkadzało to wykręcać znakomite wyniki i zostac legendą Manchesteru United, przeszkadzało jednak zdrowiu, morze wypitego alkoholu bowiem w znacznym stopniu skróciło jego życie. Chyba jednak jemu osobiście to nie przeszkadzało, w końcu jak sam powiedział rzucenie kobiet i alkoholu było najgorszymi dwudziestoma minutami jego życia. Tej pozycji nie mogło zabraknąć na liście wskazującej najlepsze książki o piłce nożnej.

---

3. Krzysztof Stanowski, Andrzej Iwan Spalony

A oto najlepsza książka sportowa Made in Poland, jaka wpadła w moje ręce. Nie jest to biografia wybitnej gwiazdy, piłkarza, którego pamiętają wszyscy, ale może mogłaby nią być, gdyby nie... no właśnie. Gdy eksperci widzący w akcji Ajwena chcą porównać jego umiejętności i styl gry z którymś z obecnie grających piłkarzy, najczęściej pada nazwisko Wayne'a Rooneya. Rooney jednak nie miał tak bardzo pod górkę w swoim piłkarskim życiu. Reklamowana jako historia człowieka, który wiele wygrał, ale jeszcze więcej przegrał, w realiach schyłku złotych lat polskiej piłki. Potrafi być zabójczo zabawna, jak i równie bardzo przygnębiająca.

---

2. David Lagercrantz, Zlatan Ibrahimovic Ja, Ibra

Tak jak za moich czasów poznawanie lektur szkolnych zaczynało się Plastusiowego pamiętnika Marii Kownackiej, tak poznawanie książek sportowych czy tych o tematyce piłkarskiej powinno się zaczynać od Zlatana. Jego biografia to już klasyk, a na pewno na taki status nie zasługiwałaby, gdyby nie miała jedynego w swoim rodzaju bohatera. Szkoda, że Zlatan i George Best nie spotkali się na boisku w jednych czasach, bo takie starcie charakterów skończyłoby się trzęsieniem ziemi. Zanim jednak samozwańczy król futbolu to wcześniej młody ambitny chłopak, który musiał czasem ukraść rower, a piłkarsko rzucał wyzwanie całemu miastu, gdzie za odebranie sobie piłki miał płacić prawdziwymi pieniędzmi. Miał, bo oczywiście nigdy nie musiał.  

---

Honorable mentions, czyli parę tytułów, ktore były o krok od tego rankingu:

Krzysztof Stanowski Stan futbolu Tony Adams, Ian Ridley Uzależniony Jakub Błaszczykowski, Małgorzata Domagalik Kuba Wiktor Bołba, Lucjan Brychczy Kici. Lucjan Brychczy Michael Calvin Ludzie znikąd. Nieprzenikniony świat skautów piłkarskich Sir Alex Ferguson Autobiografia Urlich Hesse Tor! Historia niemieckiego futbolu

---

1. Ronald Reng Robert Enke. Życie wypuszczone z rąk

Autor tej książki powiedział kiedyś, że bardzo żałuje, że powstała. Robert Enke, jeden z najbardziej utalentowanych niemieckich bramkarzy i zapis jego życia, przedwcześnie zakończonego pod kołami rozpędzonego pociągu. Bramkarz, mąż i ojciec, a jednocześnie niesamowicie wrażliwy człowiek, którego dotknęła straszliwa tragedia. Boisko jest tu tłem, bo głównym bohaterem jest on i jego demony, jego depresja, jego przygnębiające życie, w którym zatrzymywanie napastników było absolutnie najmniejszym problemem. Gdyby ktoś kazał mi wskazać na półkach z książką sportową jakieś niezaprzeczalne arcydzieło, niewątpliwie od razu powiedziałbym o tej książce. Uważajcie tylko, bo to naprawdę mocna pozycja... ilustracja wprowadzenia: SQN