Dziś w Berlinie odbędzie się światowa premiera najnowszego filmu Agnieszki Holland – Pokot. Tradycyjnie po pokazie dla dziennikarzy, reżyserka wraz z dużą częścią ekipy wzięła udział w konferencji prasowej. Twórcy opowiadali o powstawaniu produkcji oraz o tym, jak bardzo aktualny stawał się scenariusz w czasie kręcenia filmu.

Oprócz reżyserki na pytania dziennikarzy odpowiadała też Olga Tokarczuk, autorka powieści, na której oparty jest film.

- Olga jest wspaniałą pisarką – tłumaczyła na początku Agnieszka Holland. - Nie wszystkie jej książki, ze względu na swoją strukturę, są łatwe do przełożenia na język kina. Kiedy przeczytałam „Prowadź swój pług przez kości umarłych” wiedziałam, że z tego może być film, głównie ze względu na miks gatunkowy, który zawiera ta powieść. Zmieniliśmy tytuł na bardziej chwytliwy i dwa lata i siedemnaście draftów później scenariusz był gotowy.

Pokot opowiada historię emerytowanej inżynierki, która rozpoczyna własne śledztwo, kiedy w okolicy zaczynają ginąć ludzie w tajemniczych okolicznościach. Wszystkie ofiary łączyła wspólna pasja – polowanie. Praca nad ekranizacją zajęła w sumie cztery lata, a sama książka powstała osiem lat temu. W tym czasie wiele się w otaczającej rzeczywistości zmieniło. Jak mówi autorka powieści, polityczne wydarzenia dopisały do treści dodatkowe znaczenia.

- W trakcie realizacji wymieniałyśmy z Agnieszką maile, komentując wiele decyzji współczesnej władzy dotyczących także spraw, o których mówi książka, czyniąc ją jeszcze bardziej aktualną.

Zarówno Tokarczuk, jak i Holland wspominały o tym, jak złagodniały przepisy dotyczące myślistwa, o kontrowersyjnej dycyzji Ministra Środowiska, który postanowił wyciąć część puszczy białowieskiej, wywołując protest wielu organizacji ekologicznych. Decyzje te, zdaniem obydwu kobiet, pokazują stosunek władzy do słabszych.

- Wybrałam myślistwo jako temat książki, gdyż wydało mi się bardzo spektakularne – mówiła Tokarczuk. - Wiele decyzji politycznych w Polsce, od wielu lat, podejmowanych jest na polowaniach. Myślistwo to dla mnie metafora, która pokazuje, jak arogancko zachowuje się władza w stosunku do środowiska naturalnego, ale także do ludzi. Nie ma demokracji bez myślenia o słabszych. W nich uderza polityka autorytarna najpierw – w przyrodę, w kobiety. Chciałabym, żeby ten film rozpoczął głęboką dyskusję w naszym kraju na ten temat.

Wtórowała jej Holland, która porównała stosunek polskiego rządu do środowiska naturalnego do zachowania ISIS do podbitych ziem i niszczenia przez nich zabytków.

Reżyserka mówiła jednak, że punkt wyjścia do powstania filmu był o wiele mniej polityczny. Dla niej było to głównie wyzwanie.

- Pokot jest filmem innym od moich poprzednich produkcji, które miały zdefiniowany gatunek. Tutaj trudno powiedzieć, z czym mamy do czynienia: kryminał, dramat psychologiczny, komedia, czy bajka? Dlatego też nie byłam pewna, czy sprostam tej produkcji – zwierzyła się Holland. - Z tego niedookreślenia wynikał też problem z opowiedzeniem producentom, z czym mają do czynienia. Sama określam film jako anarchistyczno-ekonomiczno-feministyczny thriller z elementami czarnej komedii.

Dla twórczyni W ciemności ważne było także to, że główną bohaterką jest kobieta w jej wieku, która nie da się łatwo zredukować do roli przedmiotu. Grająca Duszejko Agnieszka Mandat tak powiedziała o swojej postaci:

- Ważne dla mnie było, że jest ona wierna swoim przekonaniom i dotrzymuje sobie danego słowa. To właśnie w niej mnie uwiodło.

Kluczową rolę w filmie odgrywa miejsce akcji – Kotlina Kłodzka. Część Polski, która należała kiedyś zarówno do Niemiec, jak i Czech, jest dla twórców ucieleśnieniem Europy.

- Jest to w pewien sposób zapomniane miejsce, swoista ziemia niczyja, której po II wojnie światowej nikt nie chciał przygarnąć. Jest to metafora obcości i wykluczenia. Dlatego wiele postaci z filmu znajduje tutaj schronienie i dom. Nie muszą tutaj udowadniać nikomu, że mają prawo do życia – mówiła Holland.

W konferencji prasowej udział wzięli również Krzysztof Zanussi (producent) oraz aktorzy: Wiktor Zborowski, Borys Szyc, Jakub Gierszał, Patrycja Volny i Miroslav Krobot.

Pokot trafi do polskich kin 24 lutego.

Zdjęcia: archiwum autora