O polskim rynku komiksowym można powiedzieć różne rzeczy, ale jeśli zaczynają powstawać na nim projekty kolekcjonerskie lub takie, które mają spełniać rolę swoistego hołdu dla największych twórców, to mogę spojrzeć na niego z dumą i pokiwać głową z uznaniem. Takim projektem jest właśnie Kajko i Kokosz – Szkoła latania – Wydanie urodzinowe, który jednocześnie jest i nie jest dziełem Janusza Christy. Otóż z okazji przypadającej na 2024 rok 90 rocznicy urodzin świętej pamięci twórcy, wpisany na listę lektur szkolnych komiks został graficznie… z braku lepszego słowa napiszę „zrimejkowany” przez plejadę polskich twórców. 

Założenie było proste – zachować oryginalną fabułę i dialogi mistrza Christy, ale każdą stronę komiksu dać do zaadaptowania innemu artyście. W efekcie nad albumem Kajko i Kokosz – Szkoła latania – Wydanie urodzinowe pracowało ponad 40 twórców o bardzo zróżnicowanym stylu i charakterze. Według wydawcy to projekt unikalny na skalę światową i chociaż myślę, że pewnie gdzieś udałoby się znaleźć podobne pomysły, to w skali krajowej faktycznie to rzadko spotykana inicjatywa. Kolekcjonerski charakter całego projektu podkreśla tylko deklaracja Egmontu, że komiks nigdy nie będzie dodrukowany. A także to, że na końcu albumu znalazło się bardzo dużo miejsca wydzielonego na… autografy. 

Nie sposób wymienić i omówić wszystkich artystów pracujących przy tej wersji Szkoły latania, ale kilku na pewno należy się osobna wzmianka. Wśród nazwisk znajdziemy między innymi Piotra Bednarczyka, Zbigniewa Kasprzaka, Sławomira Kiełbusa, Adama Kmiołka, Tomasza Leśniaka, Marka Oleksickiego, Michała Śledzińskiego czy Przemysława Truścińskiego, a to przecież tylko kropla w morzu twórców. Z pewnością na pełnej liście rozpoznacie autorów, których dzieła czytaliście i doskonale znacie – są to zarówno klasyki polskiego komiksu, twórcy parodii, komiksów dla dorosłych, ale i dla dzieci. 

Czas odpowiedzieć na pytanie, jak to wszystko wypada w praktyce. Ponieważ każdą z 35 stron oraz okładkę oraz okładki alternatywne rysował ktoś inny, Kajko i Kokosz – Szkoła latania – Wydanie urodzinowe cierpi na przypadłość, na którą choruje wiele innych antologii, nie tylko w komiksie: mianowicie prace są bardzo nierówne. Jestem pewien, że dzięki temu każdy czytelnik znajdzie coś dla siebie, ale też nie wszystkie style i techniki zaliczyłbym osobiście na plus. Niektórzy twórcy, tacy jak Krzysztof Trystuła, Mieczysław Fijał czy oczywiście Sławomir Kiełbus starają się naśladować styl Christy. Mamy też nieco bardziej realistyczne podejście Adama Kmiołka, Rafała Szłapy czy Mikołaja Spionka. 

Na drugim biegunie są eksperymenty graficzne, takie jak bajkowe prace Piotra Hołoda, Wiesława Skupniewicza czy Bereniki Kołomyckiej i to podejście chyba podobało mi się najmniej. W pamięć zapadły mi też dynamiczne rysunku Agnieszki Świętek czy psychodeliczne prace Ernesto Gonzalesa. Ciekawie wypadają też propozycje okładek chociażby od Rafała Gosienickiego, Tomasza Piorunowskiego i Artura Ruduchy. 

Częste zmiany rysowników drażnią mnie tak jak zmiany aktorów odgrywających daną postać w filmach czy serialach, być może więc nie do końca jestem targetem tej publikacji. Ale doceniam rozmach i pomysł, jaki na album Kajko i Kokosz – Szkoła latania – Wydanie urodzinowe miał wydawca (wtedy jeszcze Tomasz Kołodziejczak) oraz zaproszeni twórcy przynależący do różnych. Myślę, że Janusz Christa nie obraziłby się, gdyby taki projekt powstał za jego życia, ale skoro stworzony został pośmiertnie, będzie to po prostu ciekawostka upamiętniająca mistrza. Jest to rzecz skierowana przede wszystkim do hardkorowych fanów zmarłego w Sopocie twórcy, a także dla kolekcjonerów chcących kiedyś pochwalić się, że mają na półce coś naprawdę wyjątkowego i unikatowego. Pozostałym polecam powrót do oryginalnej Szkoły latania. 

Tytuł oryginalny: Kajko i Kokosz - Szkoła latania - Wydanie urodzinowe
Scenariusz: Janusz Christa
Rysunki: Łukasz Auguścik, Krzysztof Budziejewski, Piotr Bednarczyk, Nikodem Cabała, Marta Falkowska, Mieczysław Fijał, Krzysztof Gawronkiewicz, Ernesto Gonzales, Rafał Gosienicki, Jakub Grochola, Piotr Hołod, Tomasz Kaczkowski, Karol Kalinowski, Magdalena Kania, Zbigniew Kasprzak, Sławomir Kiełbus, Jakub Kijuc, Adam Kmiołek, Berenika Kołomycka, Krzysztof Kopeć, Tomasz Lew Leśniak, Andrzej Łaski, Jacek Michalski, Piotr Nowacki, Marek Oleksicki, Wojciech Olszówka, Tomasz Piorunowski, Hubert Ronek, Artur Ruducha, Norbert Rybarczyk, Tomasz Samojlik, Jacek Skrzydlewski, Wiesław Skupniewicz, Mateusz Skutnik, Mikołaj Spionek, Agnieszka Surma, Przemysław Surma, Urszula Szerszeń, Rafał Szłapa, Michał Śledziński, Agnieszka Świętek, Tomasz Tomaszewski, Przemysław Truściński, Krzysztof Trystuła, Marek Turek, Kajetan Wykurz, Zofia Żelazny
Wydawca: Egmont 2024
Liczba stron: 56
Ocena: 65/100