Międzynarodowy Festiwal Filmowy Etiuda & Anima w 2025 roku odbył się w dniach 14–19 października w Krakowie. To już 32. edycja tej imprezy, która łączy dwa kluczowe nurty ­– Etiuda (filmowe etiudy, często studenckie lub eksperymentalne) i Anima (animacje artystyczne).

Festiwal od lat stanowi platformę spotkań młodych twórców z doświadczonymi animatorami, kinematografami i ekspertami branżowymi. W programie znalazły się konkursy filmowe, warsztaty, seminaria, pokazy towarzyszące oraz wydarzenia branżowe w ramach Creative Lab.

Idea i kontekst festiwalu

Etiuda & Anima wyrosła na najstarszy polski festiwal, który konfrontuje dokonania studentów szkół filmowych i artystycznych z dorobkiem twórców animacji profesjonalnych. Organizatorzy dążą do stworzenia przestrzeni, w której edukacja i eksperyment spotykają się z publiczną dyskusją i inspiracją.

W 2025 roku program zakładał m.in.: konkursy Etiuda i Anima, warsztaty animacji (m.in. z Kōji Yamamury), sesje dźwiękowe, seminaria prawne, wystawy rysunków i lalek oraz promocje książek pokrewnych animacji. Ten zróżnicowany program miał na celu poszerzenie perspektywy uczestników — nie tylko jako twórców, ale także odbiorców.

Konkursy filmowe

W sekcji Anima zostały zakwalifikowane 55 animacji konkursowych.
W sekcji Etiuda — 25 filmów etiud zostało wybranych do konkursu głównego.

Jury konkursu Etiuda składało się m.in. z Per Fikse (Norwegia), Mikel Garrido Linares (Hiszpania) i Tomasza Jurkiewicza (Polska).

Creative Lab i warsztaty

Jednym z ważniejszych punktów wydarzenia był program Creative Lab 2025.
Warsztaty animacji poprowadził m.in. Kōji Yamamura. Uczestnicy otrzymali zadania łączenia dźwięku i obrazu w krótkich eksperymentach animacyjnych.
Ponadto odbyły się seminaria na temat praw autorskich w produkcji audiowizualnej, stoiska promocyjne oraz spotkania z gośćmi i debatami branżowymi.

Goście, wystawy i wydarzenia towarzyszące

Wśród gości festiwalu znaleźli się: Nancy Denney-Phelps, Nik Phelps, Radostina Neykova, Marcin Podolec i Nuno Beato. Wystawy towarzyszące obejmowały lalki z filmów Lea Vidaković oraz rysunki z filmów Simone Massi. Pokazy specjalne i retrospektywy stanowiły okazję do przypomnienia klasyków animacji i inspirujących eksperymentów filmowych.

Nagrody i wyróżnienia

W sekcji Anima Jury składało się z Peter Lorda (Wielka Brytania), Marcina Podolca (Polska) i Lea Vidaković (Serbia). 

Główne nagrody przyznano następującym filmom:

• Grand Prix „Golden Jabberwocky”: Autokar (reż. Sylwia Szkiłądź) — belgijsko-francuska animacja polskiej reżyserki, poruszająca temat podróży migracyjnej. 
• Silver Jabberwocky: Dog Ear (Péter Vácz)
• Bronze Jabberwocky: Hurikán (Jan Saska)
• Najlepsza animacja studencka: Detlev (Ferdinand Ehrhardt)
• Najlepsza polska animacja: Basen albo śmierć złotej rybki (Daria Kopiec)
• Nagroda za najlepszą szkołę animacji: Tama Art University, Tokio
  Dodatkowo jury wskazało wyróżnienia indywidualne: Desi Oon (reż. Suresh Eriyat), Goodbye Waves (Ruihan Yang) i Humanity (Tereza Kovandová)

W kategorii Anima 60’+ (film dłuższy) Grand Prix zdobył film A Boat in the Garden autorstwa Jean-François Laguionie. 

Nagrodę publiczności zdobyła animacja Dog Ear.

Wrażenia i znaczenie festiwalu

Etiuda & Anima 2025 to festiwal, który potwierdził swoją pozycję w świecie polskich wydarzeń filmowych. Edukacja, eksperyment i profesjonalizm spotykają się w dialogu i tworzą wyjątkową atmosferę. Dla uczestników to przestrzeń inspiracji i możliwość budowania kontaktów w branży. Dla widzów — szansa zobaczenia filmów, które rzadko trafiają do szerokich kinowych repertuarów.

Dobrym przykładem może być w tym wypadku Pamiętnik ślimaka, który nie posiada polskiego dystrybutora. Jedyną szansą na zobaczenie tej animacji są festiwale i wydarzenia specjalne. Międzynarodowy Festiwal Filmowy Etiuda & Anima zorganizował wyjątkowy pokaz, ponieważ zaprosił do współpracy samego reżysera, Adama Eliotta, który wziął udział w zdalnym Q&A. 

Tegoroczne zwycięstwo Autokaru pokazuje, że motywy społeczne, migracyjne i ludzka wrażliwość są wciąż obecne w animacji jako nośnik znaczeń. Nagrody dla filmów takich jak Detlev czy Basen albo śmierć złotej rybki pokazują, że wśród młodszych twórców pojawiają się już dojrzałe głosy i eksperymenty formalne.