Robert Ziębiński kocha porno. Mogę wywnioskować to ze sposobu, w jaki prowadził rozmowy z wyselekcjonowanymi przedstawicielkami i przedstawicielami branży erotycznej, które następnie umieścił w książce pt. Porno. Jak oni to robią?. Zabierając się za jej lekturę liczyłem przede wszystkim na walor rozrywkowy, ciekawostki ujawniające kulisy tego świata, do którego w każdej chwili możemy mieć dostęp na ekranach swoich komputerów, a który jednak wciąż owiany jest złą sławą i mgiełką tajemniczości. Dostałem jednak coś innego, być może o wiele ważniejszego.

Głównym założeniem Porno. Jak oni to robią? jest walka z krzywdzącymi stereotypami, powielanymi przez przeciwników pornografii. Mogą oni nosić różne maski: prawicowych konserwatystów, zaślepionych feministek czy po prostu ludzi, którzy albo cierpią z powodu elementarnych braków w edukacji seksualnej albo przez własne niesatysfakcjonujące życie erotyczne, przez co z nienawiścią spoglądają tam, gdzie inni bawią się lepiej od nich samych. To oni o porno krzyczą najgłośniej, podnosząc ciągle te same argumenty: zmuszanie kobiet do seksu, narkotyki, powiązania z przestępczością, niebezpieczne uzależnienia, oddalenie się od społeczeństwa. Ziębiński sprawdza, ile w tym negatywnym piarze pornografii jest prawdy, a głos oddaje tym, którzy znajdują się w samym jej centrum.

Porno. Jak oni to robią? to oprócz autorskiego wstępu i zaskakującego zakończenia cykl szczerych wywiadów, w których gwiazdy porno mówią o swoich przygodach z branżą. Ziębiński pyta o ich początki, o stereotypy, o reakcje ludzi, ale i wyciąga z rozmówców to, o czym mówić się powinno wszystkim w ramach szeroko pojętej edukacji seksualnej. Że porno to fikcja. Aktorstwo. Zabawa. Fantazja. Gra. Że największym zagrożeniem dla odbiorców pornografii nie jest samo jej oglądanie, a brak świadomości tego, na co i po co patrzymy. Z wywiadów z aktorkami i aktorami, a także z naukowcem i seksuologiem wynika, że zatrważająca liczba osób traktuje pornografię dosłownie, a następnie czyni ją wyznacznikiem własnego życia seksualnego. Stąd już tylko jeden krok do poważnych problemów natury emocjonalnej. Ale czy to porno jest temu winne?

Ziębiński dobrze dobrał swoich rozmówców, aby móc pokazać różne aspekty pornografii na całym świecie. Oprócz wspominanych już „głosów z zewnątrz” w postaci pracowników naukowych mamy więc rozmowę z gwiazdą wielkiego formatu Cleą Gaultier (której obecność bardzo mnie ucieszyła – nie pytajcie dlaczego), transseksualnym aktorem Buckiem Angelem, reżyserem bulwersujących filmów przepełnionych erotyką Tinto Brassem czy tworzącą udany związek parą z Polski, kryjącą się pod nazwą Owiaksy, których amatorskie porno robi furorę na Pornhubie. W książce mamy zresztą więcej przedstawicieli polskiej sceny pornograficznej, w tym zmarłego niedawno w bardzo młodym wieku aktora, w branży znanego jako Toxic Fucker. Autorowi udało się wyłuskać różnice w odbiorze porno w różnych zakątkach świata – np. we Francji, w Polsce czy w Japonii, gdzie różne kulturowe wpływają nie tylko na jakość materiałów, ale przede wszystkim na ich odbiór.

Z Porno. Jak oni to robią? wyłania się więc obraz branży erotycznej kreślony relacjami z pierwszej ręki i innych części ciała. Gwiazdy (chociaż zdecydowanie za rzadko) opowiadają o trudach i problemach, z którymi w porno można mieć styczność, tak samo, jak i w każdej innej branży, ale o wiele częściej podkreślają jednak blaski tej pracy. Odczarowują wiele mitów – np. że z branży porno nie można odejść, że trafiają do niej osoby, które nie lubią tego, co robią, ale że na sztandarach niosą wyłącznie wstyd. To wszystko niby wnioski proste i oczywiste, ale tylko w teorii. W praktyce to być może pierwszy raz, kiedy na taką skalę o branży mówi się w prawie samych superlatywach.

Oczywiście można przyczepić się do kilku kwestii. Różnorodność rozmówców nie prowadzi do różnorodności wniosków – wiele pytań autora się powtarza, podobnie jak odpowiedzi na nie. Być może zabrakło odrobiny lepszej redakcji, aby pouzupełniać jeszcze książkę o nowe aspekty, wnioski i zależności – w tej branży jest ich przecież nieskończenie wiele. Ziębiński będzie miał materiał na sequel.

Niektóre pytania bywają tendencyjne, z niektórych bije nieco za duże nastawienie na z góry upatrzone tezy i mocno określone poglądy zarówno pytającego, jak i odpowiadających. Nie zaszkodziłaby próba dotarcia do chociażby jednej osoby, której porno zrobiło krzywdę. Przy takiej tematyce i tak wielu wywiadach można przymknąć na to oko, ale na błędy merytoryczne już nie. No bo jak można napisać, że Toretto z Szybkich i wściekłych miał na imię Donny? ;)

Cieszę się, że książka taka jak Porno. Jak oni to robią? powstała i że miało to miejsce w naszym kraju, gdzie stygmatyzacja osób tworzących i oglądających pornografię wciąż ma się dobrze. Z książki Ziębińskiego do odbiorców trafia obraz, który powinien być częściej podkreślany. Porno jest pracą, na dodatek wymagającą, a podejmują ją normalni ludzie, a nie niewyżyci zboczeńcy. Aktorki i aktorzy mają rodziny, dzieci, zwykłe ludzkie problemy, mierzą się z hejtem, brakiem szacunku. A przede wszystkim kochają i chcą być kochane. Wątek związków i partnerów gwiazd był bardzo ciekawy i czuję jego niedosyt.

Mam przeczucie, że książka Roberta Ziębińskiego to dopiero początek. Kropla, która zacznie drążyć skałę, bądź jak kto woli kamyczek, który pociągnie za sobą lawinę kolejnych publikacji o tej tematyce, być może jeszcze bardziej rozbudowanych, pokazujących więcej aspektów branży i osób z nią związanych. Temat został… liźnięty, ale w żadnej mierze nie wyczerpany. Co nie zmienia jednak faktu, że autor ma i będzie miał bardzo duży wkład w rozpętanie na nowo burzliwej, ale niezwykle ważnej dyskusji, która powinna przetoczyć się przez Polskę. A to jest rzecz nie do przecenienia.

Okładka książki Porno. Jak oni to robią?

Autor: Robert Ziębiński Wydawca: Wydawnictwo Kobiece 2021 Stron : 280 Ocena: 70/100